Parmak, el, saçlı deri, penis, kulak gibi organların kopmalarında tekrar yerine dikilmesidir. Mikroskop altında yapılan, uzun süren ve son derece hassas ameliyatlardır. Kopan organın replantasyonunda amaç tüm unsurlarının karşı karşıya getirilerek bu unsurların yeniden çalışmasını da engellemeyecek şekilde dikilmeleridir. Örneğin tek bir parmak kopmasında bile parmağın atar damarları, toplardamarları, sinirleri, parmağı kıvıran kirişler, parmağı açan kirişler, kemik ve deri gibi birçok farklı dokunun karşılıklı onarımı gerekmektedir. Özel teknik donanım ve bu konuda tecrübeli bir ekip gerektirmektedir.
Amputasyon ve Replantasyon
Giderek artan endüstrileşme ve mekanizasyon beraberinde orantılı olarak şiddetli el yaralanmalarında artışı da getirmektedir. Üst ekstremitenin değişik seviyelerde kopmaları sıklıkla görülmektedir ve bu uzuvların yerine dikilmesi gereklidir. Kopmanın seviye ve tipi; hastanın yaşı, işi, tıbbi özgeçmişi ve çeşitli risk faktörleri göz önünde tutularak yapılabilir. Diğer bir aşikar faktör de cerrahın tecrübesidir. Muntazam kesi tarzındaki kopmalar daha kolay replante edilebilir, ezilmiş ve suyulmuş yaralanmalarda ekstremitenin kurtarılması zordur. Sinir iyileşmesi çocuklarda daha iyi olduğu için onlarda fonksiyonel sonuçlar da daha iyidir. Tecrübeler, el bileği ve parmaklar gibi uç bölgelerdeki replantasyonlarda, fonksiyonel sonuçların daha iyi olduğunu göstermiştir. El fonksiyonundaki önemi nedeniyle baş parmak amputasyonunun daima replantasyonu denenmelidir. Birkaç parmağın birden amputasyonu halinde de replantasyon ciddi olarak denenmelidir. Tek parmak amputasyonları ve yüzük sıyırması tipindeki yaralanmalarda ise replantasyon gerekliliği rölatiftir, çünkü replante edilen parmak yaşasa bile fonksiyon mükemmel olmaz.
Replantasyon yapılmaması gereken durumlar arasında uzun anestezinin tehlike yaratacağı tıbbi problemler sayılabilir. Damarsal bozukluklar, şeker hastalığı, hipertansiyon, çok seviyeli amputasyon, aşırı kirli yaralar, yüzük yaralanmaları, uzun zaman geşmiş olması, ve ileri yaş sayılabilir diğer replantasyon yapılması sırasında düşünülmesi gerekli olan problemlerdir. Replantasyona girişmeden, işe yarar bir fonksiyon kazanabilmek için, aylar süren bir ameliyat sonrası tedavi ve rehabilitasyonun gerekli olacağı hastaya anlatılmalıdır.
Ampute olmuş parçanın replantasyon merkezine gönderilmesinin özellikleri çok önemlidir ve cerrahinin başarısını ciddi olarak etkiler. Kopmuş parça izotonik solüsyonla yıkanır, ıslak gazbezle sarılır ve su geçirmez bir torbaya konulur. Bu torba buz üzerine yerleştirilerek replantasyon merkezine yollanır. Kas dokusu iskemiye en az dayanabilen dokudur ve bu yüzden amputasyon seviyesi ne kadar üst seviyeseyse, replantasyon öncesinde geçmesine izin verilebilecek süre de o kadar kısadır. Uygun koruma ve soğutma ile, üst düzey kopmalarda 8 saatlik süre kritik süredir, parmaklarda ise bu süre 12 saat ve daha fazla olabilir.
Replantasyon Sonrası Bakım
Replantasyon sonrası pansuman ve atel yapılır. Hasta sıcak ve sakin bir odaya alınır. Replante edilen parçanın durumuna göre yukarıda tutulur. Hastanın sıvı dengesi optimal düzeye getirilir. Replantasyonun durumuna göre kan pıhtılaşmasını engelleyici tedavi uygulanabilir. Aspirin, , düşük molekül ağırlıklı Dextran ve bunların kombinasyonları kullanılabilir. Ezilme şeklindeki amputasyonlarda, damar yaması kullanmak gerekti ise ve enfeksiyon olasılığı yüksek ise heparin perfüzyonunu ilk 24 saat için yeğlemekteyiz.
Replantasyon Sonrası Duyu
Replantasyon sonrası duyunun niteliği yaralanmanın tipine ve hastanın yaşına bağlı değişiklikler gösterir. Çocuklarda duyu erişkinlere göre giyotin amputasyonların ezilme yaralanmalarına göre replantasyonu sonrası duyuları daha iyi olur. İdeal koşullarda statik iki nokta ayrımının 8 mm civarına inmesi beklenir. Replantasyon sonrası özellikle ilk iki yıl soğuk intoleransı hastayı en çok rahatsız eden semptom olabilir. Duyunun iyileşmesi ile soğuk intoleransı da azalma gösterir. Soğuk intoleransı ile onarımı yapılan damar sayısı, arteriel nabız basıncı ve duyuda geri dönüş arasında birebir bağlantı olduğunu ifade etmek zordur.
Bu sayfadaki bilgiler size yeteri kadar yararlı oldu mu?
Güncelleme: 14/09/2015